 |
| Władysław Wygnaniec, Jan Matejko. |
Władysław Wygnaniec (1105 - 30 maja 1159) –
książę senior (zwierzchni) polski w latach 1138-1146.
Władysław Wygnaniec to pierwszy władca, który rządził w okresie rozbicia dzielnicowego. Był najstarszym synem Bolesława Krzywoustego, więc to on miał być seniorem i rządzić silną ręką pozostałymi dzielnicami. Jak to wyglądało w rzeczywistości? Młodsi bracia niemal od razu zaczęli knuć przeciwko najstarszemu bratu. W dodatku Władysław był dzieckiem z pierwszego małżeństwa Bolesława - ze Zbysławą - a reszta synów urodziła się z małżeństwa z Salomeą, która później niezwykle silnie dbała o dobrą przyszłość swoich dzieci. Trzeba też wspomnieć o konflikcie Salomei z żoną Władysława – Agnieszką. Podobno miała ona wywierać silny wpływ na rządy męża i nakłaniać go do najgorszych czynów.
„Tak więc książę, sam w sobie bardzo ludzki, pod wpływem zawziętości żony wyzbywa się ludzkości. Stłumiwszy w sobie uczucie braterskiej miłości usposabia się wrogo i z okrutną zaciekłością prześladuje małoletnich jeszcze braciszków, a zająwszy ich miasta postanawia ich wydziedziczyć.” – Mistrza Wincentego Kronika Polska, tłum. K. Abgarowicz, B. Kürbis, Warszawa 1974
Prawdziwe walki między braćmi wybuchły dopiero po śmierci Salomei. Jej synów w walce z seniorem poparło możnowładztwo, których niezadowolenie zostało dodatkowo spotęgowane zamordowaniem Piotra Włostowicza. Legenda głosi, że podczas ogniska senior i Piotr siedzieli i rozmawiali. Władysław zażartował, że żona Piotra na pewno teraz ucztuje w jednym z klasztorów, które chętnie wspomagała finansowo. W odwecie Piotr stwierdził, że żona władcy – Agnieszka – też pewnie zabawia się z jakimś niemieckim rycerzem zamiast czekać na męża. Gdy Władysław zażądał wyjaśnień od żony, ta oczywiście zaprzeczyła romansowi i podobno kazała zgładzić tego, kto rozsiewa takie plotki. Jednak prawda jest pewnie taka, że Piotr Włostowicz został zabity za spiskowanie z młodszymi braćmi władcy.
W walce z pozostałymi książętami nie pomogła na pewno klątwa rzucona na Władysława przez biskupa Jakuba ze Żnina. Sprawiło to, że nie mógł on już samodzielnie pokonać rywali, gdyż jego obóz znacznie osłabł. Próby uzyskania pomocy od zagranicznych władców również spełzły na niczym i musiał uciekać wraz z żoną i dziećmi do Niemiec. Władysław zmarł na wygnaniu w 1159 roku.
Następnym w kolejce do dzielnicy senioralnej był Bolesław Kędzierzawy, na którym Fryderyk Barbarossa (cesarz niemiecki, bratanek Agnieszki; zaatakował on ziemie polskie w 1157 roku, gdy Władysław był już na wygnaniu) wymógł powrót synów Władysława do Polski. A konkretnie na Śląsk. Pokrzywdzeni bratankowie nie chcieli umacniać więzi z polską dynastią i skłaniali się raczej ku kontaktom z Niemcami, powodując rozpoczęcie się procesu uniezależniania się Śląska od Polski i umacniania się wpływów niemieckich oraz podziału go na jeszcze drobniejsze dzielnice.
Źródło: Poczet królów i książąt polskich autorstwa Lecha Bielskiego i
Mariusza Trąby
Bardziej idiotycznej konstatacji nie czytałem.
OdpowiedzUsuń"Pokrzywdzeni bratankowie nie chcieli umacniać więzi z polską dynastią i skłaniali się raczej ku kontaktom z Niemcami, powodując rozpoczęcie się procesu uniezależniania się Śląska od Polski i umacniania się wpływów niemieckich oraz podziału go na jeszcze drobniejsze dzielnice."
To podsumowanie jest skrajnie absurdalne i oparte na błędnym rozumieniu, a raczej o braku wiedzy o realiach panujących w średniowiecznej Europie i pozycji politycznej synów Władysława Wygnanca.
Po pierwsze pierwszą żona Bolesława I Wysokiego była księżniczka ruska Zwinisława, po drugie książę owdowiał przed 1159 r czyli będąc na wygraniu, bez realnych szans na odzyskanie ojcowizny, czyli był niezbyt atrakcyjna partią do ożenku, więc na co mógł liczyć, to ubogą hrabinę niemiecką z dziedzin przyległych do Altenburgu (miejsca zsyłki Władysławowiczów). Padł wybór na Krystynę, która prawdopodobnie pochodził z rodu hrabiów z pogranicza sasko-turyńskiego - Everstein, Homburg lub Pappenburg. Natomiast Mieszko Plątonogi poślubił Ludmiłę, która pochodziła prawdopodobnie z rodu czeskich Przemyślidów. Ślub ten miał miejsce około 1170 roku, czyli dość późno i 7 lat po powrocie do Polski. Dość słabi książęta śląscy potrzebowali silnych sojuszników za granicą, stąd ich polityka wżenianie się w stare niemieckie i czeskie rody. Pamiętajmy, że ślub był równoznaczny z sojuszem politycznym i wojskowym. Ze Śląska bliżej było do Czech i Niemiec niż na Węgry czy Ruś. Autorowi radzę więcej rozwagi w wysuwaniu tego rodzaju tez bo są one nieprawdziwe, niesprawiedliwe i krzywdzące śląskich Piastów a te tezy zapewne wypływają z propagandy PRL-owskich historyków, którzy mieli za zadanie być jak najbardziej antyniemieccy bo to było miłe władzy.