 |
| Leszek Czarny, Jan Matejko |
Leszek Czarny –
książę krakowski w latach 1279 – 1288
„Odwiedziwszy po Piastach śląskich przez matkę śniadą cerę i bardzo ciemne włosy, już w dziecięcych latach zyskał sobie wśród otoczenia przydomek Czarny.”*
Syn Kazimierza I, księcia kujawskiego i wnuk Konrada mazowieckiego. Leszka uważa się za księcia bez poważniejszych osiągnięć.
Swoją karierę zawdzięcza sojuszowi z Bolesławem Wstydliwym. Zaaranżował on małżeństwo Leszka z Gryfiną, która była siostrzenicą Kingi –żony Bolesława. Sprawiło to, że książę krakowski „usynowił” wnuka Konrada mazowieckiego i wyznaczył go na swego następcę, gdyż Bolesław nie posiadał potomstwa. Decyzja ta nie spodobała się możnowładztwu krakowskiemu, więc postanowiono zdetronizować Bolesława Wstydliwego i władzę przekazać Władysławowi, księciu opolskiemu. Cała operacja nie udała się ponieważ pretendent do tronu i jego stronnicy zostali pokonani w bitwie pod Bogucicami.
Jeśli chodzi o życie rodzinne Leszka Czarnego nie przedstawia się ono najlepiej. W 1271 roku jego żona Gryfina ogłosiła publicznie, że jej mąż jest impotentem. Jan Długosz pisał, że Gryfina mimo, że od 6 lat była żoną Leszka, to nadal pozostaje „panną nietkniętą” i „zdjąwszy czepek, którym jako mężatka zwykła okrywać głowę, w klasztorze braci mniejszych w Krakowie, w obecności wielu ludzi, zaczęła potem chodzić z odkrytą głową, zachowywać się jak panna i unikać towarzystwa księcia Leszka, zamierzając się o rozwiązanie tego małżeństwa”.
Jednak znaczenie polityczne małżeństwa było na tyle ważne, że Gryfina musiała wrócić do męża.
Są podejrzenia, że Leszek był po prostu homoseksualistą.
Po objęciu rządów w Krakowie w 1279 roku, Leszka zajmowały przede wszystkim wyprawy wojenne i nie raz odniósł w nich zwycięstwo. Groźnym dla księcia krakowskiego był spór z możnowładztwem, które wszczęło bunt. Chcieli osadzić na tronie Konrada Czerskiego, ponieważ był bardziej zależny od ich wpływów. Leszek musiał szukać wsparcia na Węgrzech, a swoją małżonkę pozostawił na Wawelu, gdzie przy pomocy niemieckich mieszczan odparła atak buntowników. Gdy Leszek wrócił z Węgrzech ostatecznie pokonał przeciwników.
Bezdzietnie umierając przekazał tron Henrykowi IV Probusowi., który był wnukiem Henryka Pobożnego. Mimo to, musiał on stroczyć walkę o tron z możnowładztwem, które na tronie wolało raczej Bolesława, księcia płockiego. Ostatecznie udało mu się zdobyć tron w 1288, ale rządził tylko przez dwa lata (z krótką przerwą w 1289, kiedy miasto udało się przejąć Władysławowi Łokietkowi). W 1290 roku został prawdopodobnie otruty, a tron przekazał księciu wielkopolskiemu – Przemysłowi II.
„Odwiedziwszy po Piastach śląskich przez matkę śniadą cerę i bardzo ciemne włosy, już w dziecięcych latach zyskał sobie wśród otoczenia przydomek Czarny.”*
Syn Kazimierza I, księcia kujawskiego i wnuk Konrada mazowieckiego. Leszka uważa się za księcia bez poważniejszych osiągnięć.
Swoją karierę zawdzięcza sojuszowi z Bolesławem Wstydliwym. Zaaranżował on małżeństwo Leszka z Gryfiną, która była siostrzenicą Kingi –żony Bolesława. Sprawiło to, że książę krakowski „usynowił” wnuka Konrada mazowieckiego i wyznaczył go na swego następcę, gdyż Bolesław nie posiadał potomstwa. Decyzja ta nie spodobała się możnowładztwu krakowskiemu, więc postanowiono zdetronizować Bolesława Wstydliwego i władzę przekazać Władysławowi, księciu opolskiemu. Cała operacja nie udała się ponieważ pretendent do tronu i jego stronnicy zostali pokonani w bitwie pod Bogucicami.
Jeśli chodzi o życie rodzinne Leszka Czarnego nie przedstawia się ono najlepiej. W 1271 roku jego żona Gryfina ogłosiła publicznie, że jej mąż jest impotentem. Jan Długosz pisał, że Gryfina mimo, że od 6 lat była żoną Leszka, to nadal pozostaje „panną nietkniętą” i „zdjąwszy czepek, którym jako mężatka zwykła okrywać głowę, w klasztorze braci mniejszych w Krakowie, w obecności wielu ludzi, zaczęła potem chodzić z odkrytą głową, zachowywać się jak panna i unikać towarzystwa księcia Leszka, zamierzając się o rozwiązanie tego małżeństwa”.
Jednak znaczenie polityczne małżeństwa było na tyle ważne, że Gryfina musiała wrócić do męża.
Są podejrzenia, że Leszek był po prostu homoseksualistą.
Po objęciu rządów w Krakowie w 1279 roku, Leszka zajmowały przede wszystkim wyprawy wojenne i nie raz odniósł w nich zwycięstwo. Groźnym dla księcia krakowskiego był spór z możnowładztwem, które wszczęło bunt. Chcieli osadzić na tronie Konrada Czerskiego, ponieważ był bardziej zależny od ich wpływów. Leszek musiał szukać wsparcia na Węgrzech, a swoją małżonkę pozostawił na Wawelu, gdzie przy pomocy niemieckich mieszczan odparła atak buntowników. Gdy Leszek wrócił z Węgrzech ostatecznie pokonał przeciwników.
Bezdzietnie umierając przekazał tron Henrykowi IV Probusowi., który był wnukiem Henryka Pobożnego. Mimo to, musiał on stroczyć walkę o tron z możnowładztwem, które na tronie wolało raczej Bolesława, księcia płockiego. Ostatecznie udało mu się zdobyć tron w 1288, ale rządził tylko przez dwa lata (z krótką przerwą w 1289, kiedy miasto udało się przejąć Władysławowi Łokietkowi). W 1290 roku został prawdopodobnie otruty, a tron przekazał księciu wielkopolskiemu – Przemysłowi II.
 |
| Spór Leszka Czarnego z Gryfiną, Jan Matejko |
Źródło: Poczet królów i książąt polskich autorstwa Lecha Bielskiego i Mariusza Trąby
* L.
Chmiel, Leszek Czarny 1240 - 1288
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz