Bolesław II Szczodry

Bolesław Śmiały, Jan Matejko

Bolesław II Szczodry-ur. ok. 1040, zm.  1081 – książę Polski w latach 1058–1076, król Polski w latach 1076–1079. Był pierworodnym synem Kazimierza Odnowiciela i Dobroniegi.

Kiedy po koronacji Bolesława stało się jasne, że rola Władysława Hermana (młodszego brata króla) znacznie osłabła prawdopodobnie sprowokował powstanie przeciw Bolesławowi, który doprowadził do jego wygnania. Nie wiadomo jak dokładnie przebiegało do zdarzenie, nie wiadomo również jaką rolę odgrywał w tym wszystkim biskup Stanisław ze Szczepanowa. Wiadomo jednak, że Bolesław skazał go na śmierć, co bezpośrednio doprowadziło do wygnania króla.  Na temat zgładzenia biskupa krążą rożne plotki, poczynając od tych, że zaangażował się w działalność opozycji przeciw Bolesławowi Śmiałemu a końcżąc na opisie Wincentego Kadłubka, który stwierdził, że król sam zaatakował biskupa, bo ten ciągle go upominał, mówiąc że jest zbyt surowy dla rycerzy.  Istnieje też nawet teoria, że Stanisław ze Szczepanowa został zamordowany podczas sprawowania Eucharystii. Jednak ciągle nie wiemy, co wydarzyło się naprawdę. 

Król Bolesław udał się na wygnanie na Węgry. Mimo że nie powinien czuć się szczególnie dobrze z tym co się stało, był podobno bardzo pyszny i lubił pokazywać swoją wyższość, czym (jak pisał Gall Anonim) przyspieszył swoją śmierć, bo ściągnął tym nienawiść u Węgrów. Tutaj też historia nie daje pełnej odpowiedzi, co tak naprawdę doprowadziło do śmierci Bolesława. 

Jeśli chodzi o jedynego syna króla Bolesława – Mieszka – wyjechał on razem z ojcem na Węgry. Gall Anonim bardzo go chwali na kartach swojej kroniki, ale nadal postać ta jest dosyć tajemnicza. 

Po śmierci króla władzę w Polsce objął Władysław Herman. Trzy lata później zabito dwudziestoletniego, dobrze zapowiadającego się Mieszka. Kronikarz nie podaje, co prawda, kto zamordował syna Bolesława, jednak można chyba śmiało sądzić, że było to morderstwo polityczne.  Z tego, co pisze Gall Anonim poddani bardzo długo opłakiwali śmierć Mieszka, który być może mógłby być bardzo dobrym królem.

Ciekawostka: Na koniec przytoczymy mocną opowieścią o tym, jakoby powróciwszy z wyprawy kijowskiej w 1077 roku, Bolesław wydał bardzo surowy wyrok na żony swoich rycerzy, które oddały się rozpuście z czeladzią służebną i niewolnymi mężczyznami podczas nieobecności mężów. Kazał im żywić psie szczenięta własnym mlekiem, a zrodzone z nieprawych związków dzieci były karmione przez psie matki. 

Ukaranie przez Bolesława Śmiełaego niewiernych żon rycerzy

Źródło: Poczet królów i książąt polskich autorstwa Lecha Bielskiego i Mariusza Trąby